چه عواملی در مرغ های تخم گذار در تولید تخم مرغ موثر واقع می شود ؟

مرغ های تخم گذار از پرندگانی هستند که افراد از آن ها به جهت سودآوری بالا بسیار بهره می برند . تخم گذاری در مرغ بستگی به عواملی بسیار زیادی دارد که در صورت فراهم بودن تمامی عوامل و یا کاهش و نبودن آن ها ، میزان تخم گذاری در این پرنده متفاوت خواهد بود . اما چه عواملی در مرغ های تخم گذار در تولید تخم مرغ موثر واقع می شود ؟ این سوالی است که بسیاری از مرغداران چه به صورت کارگاهی و چه به صورت خانگی به دنبال جواب آن ها هستند . افزایش تخم گذاری مرغ تخم گذار و علت قطع تخم گذاری مرغ علل مختلفی دارد که در ادامه به بیان آن ها می پردازیم .
چه عواملی در مرغ های تخم گذار در تولید تخم مرغ موثر واقع می شود ؟
اصولا تخم گذاری در مرغ های تخم گذار از حدود هجده تا 22 هفتگی شروع می شود و این تفاوت هفته شروع بستگی زیادی به نژاد و فصل شروع تخم گذاری مرغ دارد . در تخم گذاری مرغ های تخم گذار عواملی زیادی هستند که موثر واقع می گردد ، اما از مهم ترین آن ها در زیر چند مورد را شرح داده ایم تا افراد با مطالعه آن بتوانند به سودآوری دست یابند :
-    شرایط محیطی و غیر عفونی : از دسته عوامل محیطی و غیر عفونی که در تولید تخم مرغ در مرغان تخم گذار موثر می باشد ، می توان به تغذیه نامناسب ، سن مرغ ، کاهش یا نبود مواد مغذی لازم مثل نمک ، کلسیم ، ویتامین دی ، پروتئین ، چربی اشاره نمود . هم چنین عواملی دیگری مانند مسمومیت های نمکی ، فسفر ، ویتامین دی ، مایکوتوکسین ها ، بوتولیسم و دیگر سموم در کاهش تخم گذاری مرغ تاثیر گذار می باشد .
-    مدیریت اشتباه و غیر کارآمد : اما از مهم ترین عومل در افزایش و یا کاهش تخم گذای مرغ می توان مدیریت یک مجموعه تولیدی تخم مرغ را عنوان نمود که تاثیر بسیار روی تخم گذاری مرغ دارد ، چرا که کاهش و یا قطع غذا ، آب ، کاهش طول روز در زمستان و نبود نور کافی ، افزایش درجه دمای محیط از عواملی است که مرغداران محترم باید روزانه آن را بررسی نموده و در صورت نبود و یا کمبود و حتی افزایش آن ، سریع اقدامات لازم جهت جلوگیری از ادامه روند عامل کاهش تخم گذاری انجام گردد .
-    آنتی کوکسیدیال : ماده ای است که از بروز کوکسیدیوز در طیور تخم گذار استفاده می شود . مصرف آنتی کوکسیدیال در صورت پایین بودن مقدار پروتئین جیره ، تاثیر عکس روی تولید تخم خواهد داشت اما آنتی کوکسیدیال های یونوفره چنین تاثیری ندارند .
-    انگل های خارجی و داخلی : انگل های خارجی به نام اکتوپارازیت که در خارج از بدن رشد می کنند مانند کک ، شپش ، مایت مرغان شمالی و انگل های داخلی مانند نماتدها و کرم کدو که در داخل بدن مرغ از آن تغذیه می نمایند ، سبب کاهش رشد و تولید تخم و مرگ و میر پرنده می شوند .
-     بیماری های مرغ تخم گذار : مرغ های تخم گذار در صورت نامناسب بودن شرایط محیطی به لحاظ بهداشتی و رعایت موارد ایمنی ، در معرض بیماری های زیادی چون کوکسیدیوزیس ، آبله ، نیوکاسل ، برونشیت عفونی ، آنفولانزای مرغی ، آنسفالومیلیت مرغی ، آلودگی با مایکوپلاسماگالی سپتیکوم ، وبای مرغی ، کوریزای عفونی ، تاثیرات گرمای زیاد بدن بر روی پوسته تخم مرغ و دیگر بیماری ها می باشند ، که باید اقدامات لازم جهت پیشگیری و درمان هر یک از آن ها به موقع انجام گیرد .
علت قطع تخم گذاری مرغ
در صورت فراهم بودن تمامی شرایط محیطی و مدیریتی ، مرغ تخم گذار سالانه ده برابر وزن خودش باید تخم گذاری داشته باشد . اما مواردی هم هست که سبب قطع تخم گذاری در مرغان تخم گذار غیر از روند عادی کاهش تخم در مرغ تخمگذار و در نهایت قطع آن می شود که در زیر شرح داده شده اند :
-    سن : معمولا مرغ های تخم گذار 2 تا 3 سال قابلیت تخم گذاری را در بهترین شرایط دارند و این تخم گذاری به مرور زمان کاهش و قطع می شود . بعضی از مرغ های تخم گذار که به اصطلاح از تخم رفته اند و گاها با تولید تخم های بی کیفیت و بزرگ باعث ایجاد قطع ناگهانی در تخم گذاری دیگر مرغ ها نیز می شود زیرا دیگر مرغ ها علاقه زیادی به نوک زدن به آن تخم نشان می دهند که در این صورت باید این گونه مرغ های سن بالا را از آن ها جدا نمود .
-    تغذیه نامناسب : تغذیه و یا جیره مرغ ها همواره باید به لحاظ نوع و مقدار مورد بررسی قرار گیرد تا از کاهش تولید تخم در آن ها جلوگیری شود . استفاده از مکمل های مرغ تخم گذار ارائه شده توسط دام و طیور نمایندگی رسمی گروه ویتارال ، نیز باید با توجه به نژاد آن ها صورت پذیرد ، زیرا مقدار مواد مغذی در آن ها متفاوت و مخصوص به نژادهای مختلف می باشد و اصلا از جیره های آغازین برای مرغ تخم گذار نباید استفاده نمود ، زیرا باعث کاهش تولید تخم مرغ می شود .
-    استرس : از دسته عواملی که باعث استرس در مرغ گذار و کاهش میزان تخم گذاری در آن می شود می توان به عواملی چون جا به جایی ٬ دستکاری ٬ دمای بیش از اندازه ٬ ایجاد وحشت در محیط و قطع ناگهانی خوراک و آب اشاره نمود که باید مورد توجه مرغداران عزیز باشد و همواره در رعایت موارد ایمنی و بهداشتی و تهویه و دمای سالن و دقت در جیره غذایی طیور دقت کافی را داشته باشند .
-    کاهش طول روز : تفاوت روز در تابستان و زمستان به هشت ساعت می رسد و مرغ داران به جبران کمبود نور باید از نورهای مصنوعی به جهت تخم گذاری طیور استفاده نمایند .
-    تولک : تولک رفتن مرغ اصطلاحی است که برای مرحله طبیعی از زندگی این پرنده استفاده می شود که در آن پرهای قدیمی ریخته و پرهای نو جایگزین می گردد . در این هنگام مرغ بیش تر انرژی خود را صرف پرریزی و رشد پرهای نو می نماید و کاهش تخم گذاری اتفاق می افتد . گاها این جایگزین شدن پر ناموفق باقی می ماند و باعث تولک مرغ می شود . با قطع نور در زمستان به مدت 6 هفته و پرریزی و قرار دادن مرغ در شرایط با مدت زمان نوری زیاد ، مجدد تولید پر شروع می شود .
-    کرچی : زمانی که مرغ روی تخم می نشیند ، به اصطلاح می گویند مرغ کرچ شده است . علت این امر جمع شدن تخم ها در لانه می باشد و به جهت جلوگیری از آن باید تخم ها را روزانه جمع آوری نمود . مرغ متمایل به رفتار کرچی و در لانه ماندن را باید از محیط لانه دور نمود تا این رفتار در او قطع شود و از تخم گذاری در او به حالت اولیه باز گردد .