روش های پرورش گوسفند

از زمان قدیم تا به حال پرواربرداری گوسفند از اهمیت خاصی برخوردار است و دامپروران برای مصارف گوناگون آن را پرورش می دهند . پرورش گوسفند به دلیل سود آوری بالا و ریسک کم ، طرفداران بسیاری پیدا کرده و از مزیت های اقتصادی گوسفند می توان به اشتغال زایی ، تولید گوشت مرغوب و پشم و شیر اشاره کرد . حتی فضولات این حیوان نیز به عنوان کود برای درختان استفاده می شود . چربی گوسفند نیز در صنعت های لوازم آرایشی و بهداشتی ، لوازم ورزشی مورد استفاده قرار میگیرد . گوسفند از جمله حیواناتی است که بشر توانست بیش از 200 نژاد را در سراسر دنیا اهلی کند ، البته بسیاری از این نژاد ها از لحاظ اقتصادی اهمیت چندانی ندارد .

پرورش گوسفند و بز

برای پرورش گوسفند اولین نکته ای که برای انتخاب نژاد مهم است هدف پرورش می باشد . انگیزه دامدار از خرید و پرورش گوسفند چیست ؟ دامدار قصد تولید الیاف پشمی را دارد ؟ یا قصد تولید گوشت و شیر را دارد ؟ پس از مشخص شدن هدف پرورش ، قیمت نژاد و در دسترس بودن آن مهم است . هر نژادی که با شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه سازگار است و امکان دوقلو یا چند قلوزایی در آن بیشتر است خریده شود . پس از انتخاب نژاد شما باید اطلاعات کافی راجب گوسفند داشته باشید . هنگام خرید گوسفند ، کامل گوسفند را چک کنید و گوسفندان سالم و جوان را انتخاب کنید . حال ممکن است این سوال پیش بیاید که چگونه سن گوسفند را تشخیص دهیم ؟
تعیین سن گوسفند : در موقع خرید و فروش گوسفند تعیین سن گوسفند از روی دندان مشخص می شود . گوسفندان در فک بالایی دندان ندارند و در فک پایین 8 دندان دارند . گوسفند در سن یک سالگی  دو دندان شیری جلویش می افتد و به جای آن دو دندان بزرگ و بلند در می آید که به آن بالغ گفته می شود  . در سن دو سالگی دو دندان دیگر به دندان های بالغ اضافه می شود یعنی کلا 4 دندان بالغ دارد . در سه سالگی 3جفت دندان بالغ (6 دندان) و در چهار سالگی 4 جفت دندان بالغ (8 دندان) دارد .
در سن پنج سالگی دندان ها مانند چهارسالگی  است و به هم نزدیک هستند و بعد از پنج سالگی بین دندان ها فاصله افتاده و به صورت نا مرتب می شوند .

انواع روش های پرورش گوسفند

پرورش گوسفند بر اساس هدف پرورش را می توان به دسته های زیر تقسیم بندی کرد :
پرورش گله های داشتی : گله گوسفند داشتی  به گله ای گفته می شود که از گوسفندان به عنوان تولید بره ، شیر ، گوشت و پشم از آن ها استفاده می شود . در این نوع گله ها تعداد زیادی میش به همراه تعداد کمی قوچ نگهداری می شود که هدف از این کار افزایش تولید گوسفند است . بهترین نژاد برای پرورش داشتی ، نژاد افشاری است به دلیل اینکه سرعت  رشد بالا ، توان چند قلو زایی ، مقاومت بالا در برابر بیماری ها ، تولید شیر خوب را دارد .
تغذیه گوسفند داشتی : مهم ترین اصل در پرورش گوسفند تغذیه می باشد . زیرا بخش اعظمی از هزینه ها صرف خوراک گوسفندان می شود . بهترین مکان برای تغذیه دام چراگاه می باشد به این خاطر که چراگاه بیشتر انرژی و پروتئین گوسفند را فراهم می کند . بهتر است در جیره غذایی گوسفند از جو استفاده شود زیرا جو ارزش غذایی بالایی دارد همچنین پروتئین فراوانی هم دارد .
تولید مثل گوسفند داشتی : عواملی مانند تغذیه ، درجه حرارت هوا ، نژاد و مدت روشنایی تاثیر فراوانی در تولید مثل میش داشتی دارد . از همه مهم تر تغذیه می باشد که در صورتی که تغذیه نا مناسب باشد باعث کاهش آبستنی و نامنظم بودن دوره جنسی می شود لذا باید به تغذیه بسیار توجه نمود .درصورتی که پروتئین کافی در جیره غذایی گوسفند باشد درصد دوقلوزایی افزایش پیدا می کند .

بهتر است که در جیره غذایی از مواد معدن مانند کلسیم و فسفر و ویتامین های A ، E ، D استفاده شود . رطوبت زیاد و روشنایی کم ، تولید مثل گوسفند را کاهش می دهد .

نشانه های زایمان میش :

1-کند شدن و دراز کشیدن گوسفند روی زمین

2- ایجاد فرورفتگی در بالای دم

3-پر شیر شدن پستان ها و قرمز شدن پوست پستان 2 هفته قبل از زایمان
پرورش گله های پرواری : پرواربندی یعنی چاق کردن و افزایش وزن دام با استفاده از غذای مناسب .  پروار بندی گوسفند یعنی دام زنده ای که کمتر از یک سال است ، با تغذیه مناسب در زمان محدود گوشت تولید کند یا دام هایی که لاغر هستند در زمان مشخصی به وزن معینی برسند . پرواربندی گوسفند از جمله مشاغلی است که نه تنها سرمایه گذار ضرری  نمی کند و نیاز به تجهیزات ارزان قیمتی که دارد بلکه کله سرمایه و سود آن در ماه های اولیه برمیگردد .  پرواربندی با توجه به نوع حیوان به دسته های زیر تقسیم می شود  :
1- بره شیری یا بره زود رس در سن کمتر از 3 ماهگی : در این حالت چون بره در این سن وزنی ندارد برای فروش مناسب نیست و ممکن است دامدار ضرر کند .
2- بره نر از 3 تا 6 ماهگی به مدت 100 روز : بهترین حالت از سن 6 ماهگی است . بهتر است بره های با وزن کمتر از 20 کیلوگرم و دنبه کوچک انتخاب شود .

3-بره 6 تا 9 ماهه به مدت 100 روز : معمولا بره بالای 6 ماهه وزنی بیشتر از 25 تا 30 کیلوگرم دارد و مقرون به صرفه نیست .

4- پرواربندی میش شیشک (12 تا 18 ماهگی شیشک می گویند)

5- پرواربندی قوچ شیشک

پرورش گله های اصلاحی : زمانی که هدف از گله گوسفند فروش و توزیع گوسفند نر و ماده با نژاد اطلاح شده باشد از چنین روشی استفاده می کنند .

زمان مناسب خرید گوسفند

اگر قصد دامپروری به صورت پرواری دارید بهتر است اواسط تابستان اقدام به خرید کنید تا بتواند دو دوره در طول سال پروار کند . در ایران زمان زایییدن گوسفندان اواخر زمستان یا اوایل بهار است . شیر خوارگی بره هم اواسط اردیبهشت تا پایان خرداد تمام می شود . لذا بعضی از دامداران اقدام به فروش دام می کنند که بهترین زمان خرید گوسفند اوایل تیر تا اواسط تابستان می باشد . در این مدت تعداد گوسفندان زیاد است و قیمت خرید پایین تر از مواقع دیگر سال است .