نکات مهم در پرواربندی گوسفند و بز

از محاسن محل پرورش گوسفند و بز در مقایسه با سایر حیوانات مانند گاو و مرغ کم هزینه بودن محل نگهداری و نیاز نداشتن به تجهیزات خاص است . ولی باید توجه داشت برای پرورش گوسفند به صورت انبوه وجود تاسیسات فنی مناسب لازم است تا بهترین بهره برداری را داشته باشید . قبل از اینکه دام به جایگاه خود برود باید وضعیت آن مکان را از لحاظ سایبان ، آبخور و آبشخور بررسی کرده و در صورتی که مشکلی وجود داشت ، آن را برطرف نمود . زیرا آماده سازی صحیح محل پرورش چه دام و چه طیور موجب حفظ سلامت دام و طیور در زمان پرورش ، افزایش تولیدات گوشت و پشم و شیر همچنین صرفه جوی در هزینه های نگهداری و خوراک دام می شود .
نکات مهم برای محل جایگاه گوسفند
1- باید محل جایگاه دام از زمین های اطراف بلندتر باشد تا در صورت بروز باران شدید یا سیل از ورود آب به درون محل نگهداری دام جلوگیری شود . گوسفند به دلیل پشمی که دارد ، به دمای بالا و حرارت و رطوبت زیاد حساسیت دارد ولی بز به سرما حساسیت بیشتری دارد .
2- محل دام باید از خانه های مسکونی فاصله داشته باشد زیرا شیوع بیماری های حیوانات اهلی می تواند به انساس نیز صدمه وارد کند و حتی منجر به مرگ افراد شود . از متداول ترین بیماری های مشترک بین انسان و دام هاری ، تب مالت ، سیاه زخم ، سل و بیماری های عفونی دستگاه تنفس است .
3- در مناطق سردسیر جایگاه باید رو به آفتاب و خلاف وزش باد منطقه باشد .
4- مکان جایگاه دام باید به گونه ای باشد تا از نور خورشید بهترین و بیشترین استفاده را کند .
5- کف ، دیوار و سقف مکان پرورش گوسفند باید بادوام ، غیرقابل نفوذ ، قابل شستشو و ضدعفونی کننده باشد .
انواع جایگاه پرورش گوسفند و بز

• جایگاه باز : در جایگاه های باز ،جای گوسفندان از چهار طرف باز است  و فقط دارای سقف  به صورت سایبان می باشد . این جایگاه برای مناطق گرم و خشک که فصل گرمای طولانی دارد مناسب است .

• جایگاه نیمه باز : جایگاه های نیمه باز دارای سه دیوار جانبی بوده و سقف نیز دارد . سمت جنوبی کاملا باز است و مخصوص مناطق معتدل است .

• جایگاه بسته : این جایگاه کاملا بسته و سقف آن نیز پوشیده است . جایگاه بسته مخصوص دام ، توسط درب و پنجره به فضای آزاد راه پیدا کند و برای مناطق سردسیر مناسب است .

فضای لازم برای هر دام در جایگاه بسته کمتر از فضای باز و نیمه باز است . در جایگاه بسته ،  به شرایط تهویه سالن توجه بیشتری داشت زیرا از دریچه ها و فن مناسب برای تهویه استفاده می شود . زمانی که پرورش گوسفند در محیط بسته انجام می شود ، از مهم ترین عواملی که سبب انتشار بیماری ها و انگل ها می شود آلودگی و تماس دام با فضولات دامی است . بنابراین باید به موقع آن را جمع آوری کرد تا از بروز مشکلات مختلف جلوگیری شود .  جمع نکردن و نگهداری نادرست از فضولات دامی و کود موجب ایجاد محل مناسب برای تجمع حشرات و رشد و نمو آن ها می شود . همچنین بستر مناسبی برای رشد انگل های خارجی مانند انواع کرم ها شود . جمع کردن کود در فصل زمستان به دلیل خیس شدن به مراتب باید بیشتر از فصل تابستان انجام شود .
تجهیزات مورد نیاز برای پرورش گوسفند و بز
1- آخور : آخور در جایگاه گوسفند و بز به دو صورت ثابت و متحرک است و ممکن است یا یک طرفه باشد یا دو طرفه باشد . جنس آخور می تواند چوب ، آهن ، آجر و یا بلوک های سیمانی باشد . آخور 15 تا 20 سانتی متر از کف جایگاه بالاتر است و بر حسب سن و جثه می تواند تغییر کند .  عرض آخور های دو طرفه از یک طرفه بیشتر است  و از آخور های دو طرفه در وسط آغل استفاده می شود . ابعاد آخور مناسب برای هر راس گوسفند و بز در سنین مختلف بسته به نوع پرورش متفاوت است .
2- آبشخور : از مهم ترین تجهیزات در پرورش دام آبشخور است . آبشخور نیز مانند آخور به دو صورت ثابت و متحرک وجود دارد . هر گوسفند و بز به طور میانگین برای نوشیدن آب روزانه به 5 الی 10 لیتر آب نیازمند است . لذا باید محل قرار گیری به گونه ای باشد تا همه بتوانند از آن استفاده کنند .  آبشخور نیز مانند آخور هم یک طرفه است هم دو طرفه . آبشخور باید در محلی قرار بگیرد تا از آلودگی آب جلوگیری شود . حتما باید به طور مرتب تمیز شود زیرا هنگام نوشیدن آب ، خوراک درون دهانشان به درون آب منتقل شده و برای رشد عوامل بیماری زا مناسب است . 
3- علوفه خورد کن : برای خورد کردن علف خشک و مرطوب (ذرت ، یونجه و گیاهان دارویی ) از دستگاه علوفه خورد کن استفاده شود .
4- آسیاب : برای خورد کردن غلات مورد استفاده قرار می گیرد و هم به صورت چکشی است هم غلطکی .
5- میکسر : برای مخلوط کردن اجزای کنسانتره (جو ، سبوس ، ذرت ، کنجاله ، نمک و مکمل ها ) استفاده می شود .
6- دستگاه شیر دوش : پرورش گله های شیری نیاز به دستگاه شیردوش سیار مخصوص گوسفند و بز دارد یا در صورتی که در حالت صنعتی است از سالن شیردوش ویژه دام استفاده شود .
7- دستگاه پشم چین : برای چیدن پشم گوسفند از دستگاه پشم چین استفاده می شود و به صورت برقی ، دستی - صنعتی و موتوری استفاده می شود .